غربال گری انبوه ژنوتیپ های مختلف برنج نسبت به کرم ساقه خوار نواری برنج،chilo suppressalis (walker) (lep.: pyralidae) در شرایط مزرعه

در این تحقیق 98 ژنوتیپ داخلی و خارجی برنج از نظر مقاومت به کرم ساقه­خوار نواری برنج، chilo suppressalis، در شرایط مزرعه­ای در مؤسسه تحقیقات برنج در مازندران-آمل غربال شدند. آزمایش در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. در مرحله­ی زایشی گیاه برنج از هر کرت 5 بوته به­طور تصادفی انتخاب و کف­بر شدند. سپس درصد خوشه­های سفید شده، تعداد لارو بر بوته، ارتفاع بوته، قطر ساقه و تعداد ساقه در بوته اندازه­گیری شدند. براساس نتایج به­دست آمده، ژنوتیپ های novator، estrella، g2-gan74، rashtline-1، ir72860، با میانگین 6/1، 3/2، 7/2، 8/2 و 2/3 درصد خوشه­های سفید شده در گروه مقاوم و ژنوتیپ­هایir72-b ، iranian-new-hybrid،fars promising line،ir64mutantw  وc-ir50 با میانگین 5/43، 4/43، 6/37، 8/35 و 8/34 درصد، در گروه حساس قرار گرفتند. همچنین، ژنوتیپ های novator، estrella،g2-gan74 ، با میانگین 1/0، 1/0و 2/0 عدد لارو بر بوته و ژنوتیپ­های chinese-hybrid-1،ir72-b ، binam با میانگین 3/10، 7/9 و 9/8 عدد لارو به­ترتیب کمترین و بیشترین تعداد لارو درون ساقه را داشتند. کوتاه­ترین ارتفاع بوته، 4/74 سانتی­متر؛ کمترین تعداد ساقه،13/9 عدد؛ و کمترین قطر ساقه،44/4 میلی­متر به­ترتیب در ژنوتیپ­های rashtline-1، fars promising line، iranian new-hybrid و بیشترین مقادیر فوق 26/138سانتی­متر، 6/17 عدد و 72/12 میلی­متر به­ترتیب در ژنوتیپ­هایtarom-arg2، sahel و dorfak مشاهده شد. بین درصد خوشه­های سفید شده با تعداد لارو بر بوته و بین درصد خوشه­های سفید شده با تعداد ساقه در بوته همبستگی مثبت و معنی­داری وجود داشت، ولی بین درصد خوشه­های سفید شده با ارتفاع بوته و درصد خوشه­های سفید شده با قطر ساقه همبستگی معنی­داری مشاهده نشد. ژنوتیپ­ها براساس تجزیه خوشه­ای به دو گروه اصلی و جمعاً چهار گروه فرعی دسته بندی شدند. ژنوتیپ­هایی که از حساسیت کمتری برخوردار شدند. می توان novator، estrella، rashtline-1 را ذکر نمود. هم­چنین در این بررسی 19 ژنوتیپ برنج ازجمله novator، estrella، mashhaddomsiah/neda ،rashtline-1، shirodi، nemat، g2-gan74، ir64-mutant-f3076، {(a78.1/localabiji)/(khazar/tarom)}مقاوم به کرم ساقه­خوار نواری شناسایی شدند که برخی از آن­ها برای مطالعات تکمیلی مورد استفاده قرار خواهند گرفت.